الزامات، فرصت‎‏ها و برنامه‌هاي اچ‎اس‎یی پژوهشگاه بررسی شد

با حضور رييس بهداشت، ايمني، محيط زيست و پدافند غيرعامل پژوهشگاه صنعت نفت،

الزامات، فرصت‎‏ها و برنامه‌هاي  اچ‎اس‎یی پژوهشگاه بررسی شد

توجه به حفظ سلامت و زندگي انسان‌هاو به تبع آن بهره‌وري افزون‌تر سازمان‌ها با استقرار و حفظ نظام مديريت HSE محقق مي‌شود كه اين مهم يكي از اصول توسعه پايدار بوده و در جوامع پويا به عنوان يك ارزش شناخته مي‌شود. اثر‌بخشي HSE تنها زماني حاصل مي‌شود كه رويكرد پيشگيرانه در مورد حوادث، بيماري‌هاي شغلي و آسيب‌هاي زيست محيطي وجود داشته باشد؛ از اين رو بر آن شديم تا مصاحبه‌اي با مهندس مجتبي جليلي رييس واحد HSE و پدافند غیرعامل پژوهشگاه صنعت نفت انجام دهيم كه در ادامه مي‌خوانيد.

آقاي مهندس جليلي به طور كلي واحد HSE پژوهشگاه چه وظايفي را بر عهده دارد؟

اين واحد بعنوان متولي نظام مديريت بهداشت،‌ايمني، محيط‌زيست و پدافند غيرعامل و با رسالت حفظ سرمايه‌هاي انساني و مادي عهده‌دار يكي از مهم‌ترين مسئوليت‌ها در پژوهشگاه صنعت نفت مي‌باشد كه موارد ذيل تنها بخشی از فعاليت‌هاي واحد HSE پژوهشگاه است.

به طور كلي مي‌توان فعاليت‌هايي نظير برنامه‌ريزي و نظارت بر انجام کامل معاينات شغلي كليه كاركنان اعم از رسمي، پيماني، قراردادي و پيمانكاري، بازنگري و بومي‌سازي مستندات داخلی بر اساس مستندات و الزامات سيستم مديريت بهداشت، ايمني و محيط زيست، ابلاغي از سوي وزارت نفت و شركت ملي نفت ايران، ارايه خدمات ایمنی و آتش‌نشاني به كليه پروژه‌هاي پايلوتي و آزمايشگاهي در طول دوره فعاليت و بررسي كليه قراردادهاي پژوهشگاه از ديدگاه HSE و ارايه الزامات مربوط به آن‌ها را جزء  برنامه‌هاي اين وحد محسوب كرد.

البته نبايد اين نكته را فراموش كرد كه برنامه‌هاي ديگري مانند انجام برنامه‌ريزي و پيش‌بيني الزامات مرتبط با مبحث پدافند غيرعامل، تجزيه و تحليل خطرات شغلي، ارزيابي عوامل زيان‌آور محيط كار، اجرايي نمودن الزامات مديريت پسماند،  HSEپيمانكاران، تجزيه و تحليل حوادث و راه اندازي سامانه هاي ثبت اعمال و شرايط ناايمن (آنومالي)، سامانه انتقادات و پيشنهادات مرتبط با  HSE ، سامانه مديريت پسماند، سامانه MSDS (4700 ماده شيميايي) و همچنين تجميع، پايش و رفع نقص سيستم‌هاي اعلام حريق و همكاري در استقرار سيستم‌هاي استاندارد مديريت زيست محيطي (ISO 14001) و ايمني و سلامت شغلي ( OHSAS 18001) نيز بخش‌ دیگری از فعاليت‌هاي اين واحد را به خود اختصاص مي‌دهد.

يكي‌از بخش هاي اصلي حوزه HSE مقوله بهداشت شغلي و محيط كار است، در اين زمينه چه فعاليت هايي تاكنون انجام شده است؟

همانند ديگر بخش‌هاي اين واحد، اين حوزه‌ نيز از اهميت بسزايي برخوردار است تا جايي كه ارزيابي عوامل زيان‌آور محيط‌كار با همكاري دانشگاه‌هاي معتبر كشور و تفسير نتايج و اقدامات اصلاحي در اين زمينه و همچنين تهيه گزارش‌هاي آماري و تحليلي از روند انجام معاينات شغلي و هماهنگي با بيمارستان‌هاي اطراف پژوهشگاه و مركز سلامت كار به منظور پذيرش كاركنان قراردادي و پيمانكاري در زمان بروز بيماري‌ها و حوادث اورژانسي و ارائه خدمات مورد نظر را در دستور كار قرار داده‌ايم.

يكي از مهم‌ترين اقدامات همكاران واحد HSE در اين زمينه برنامه‌ريزي جهت برگزاري دوره‌هاي آموزشي براي كاركنان به منظور آشنايي با عوامل زيان‌آور محيط كار و بيماري‌هاي مرتبط با آن‌ها مي‌باشد تا بتوانيم به بهترين صورت اين مشكلات را كنترل كرده و از بروز بیماری های شغلی پیشگیری كنيم و حتي در زمينه بهداشت محیط تدوين دستورالعمل‌هاي مرتبط و انجام اقدامات و بازديدهاي مربوطه نظير برنامه ريزي براي سم پاشي ساختمان‌ها،نظارت بر رستوران و.... نيز انجام شده است.

آقاي مهندس! در بخش ايمني با عنوان چالش برانگيزترين و مهمترين مبحث حوزه HSE چه فعاليت‌هايي در واحد شما صورت پذيرفته است ؟

با توجه به وجود خطرات و ريسك فاكتورهاي متعدد و متنوعي كه در بخش‌هاي مختلف آزمايشگاهي و پايلوتي در پژوهشگاه وجود دارد و احتمال بروز حوادث جبران‌ناپذير از جمله حريق، انفجار، نشت گازهاي سمي و ... كه بصورت بالقوه مي‌تواند سلامتي كاركنان و سرمايه‌هاي مادي سازمان را تهديد كند، با اتخاذ استراتژي‌هاي مناسب اقدامات فراواني در پژوهشگاه صنعت نفت انجام شده است.

از ميان فعاليت‌هاي انجام شده در بخش ايمني مي‌توان به بازديد مستمر و شبانه‌روزي از كليه تاسيسات، ساختمان‌ها و تجهيزات توسط كارشناسان و آتش نشانان واحد HSE، برنامه‌ريزي لازم در خصوص راه اندازي سيستم ثبت / اعمال و شرايط نا ايمن (آنومالي) و تهيه دستورالعمل مرتبط با آن، بازنگري و تكميل چك ليست‌هاي ايمني ساختمان‌ها، راه‌اندازي پايلوت‌ها و آزمايشگاه‌ها و همچنين مجوزهاي انجام كار مطابق با راهنماهاي ابلاغي از شركت ملي نفت ايران اشاره كرد.

پايش و رفع نقص سيستم‌هاي اعلام و اطفاء حريق بگونه‌اي كه ساختمان‌ها و تاسيسات بطور يكپارچه و آنلاين از طريق سيستم مانيتورينگ ايستگاه آتش‌نشاني، قابل رصد بوده و هرگونه انتشار دود و حرارت در بخش‌هاي مختلف به سرعت شناسايي  شوند تا بتوان اقدام لازم جهت پيشگيري ازگسترش حريق صورت پذيرد از ديگر اقدامات مهم اين بخش به حساب مي‌آيد.

با توجه به اين‌كه پروژه‌هاي پژوهشي متنوع از جمله پايلوتي، آزمايشگاهي و مطالعات میدانی در اين مجموعه تعريف مي‌شود بازنگري كامل روش اجرايي مديريت ريسك بر مبناي خطرات احتمالي در دستور كار قرار گرفته و در حال حاضر سبدی از روش‌هاي مختلف وجود دارد كه اجرا و پياده‌سازي آن‌ها در پژوهشگاه در حال انجام است.

آيا فعاليت ديگري كه مربوط به حوزه ايمني بشود توسط همكاران شما پيگيري مي‌شود؟

بله. فعاليت‌هاي اين حوزه از گستردگي بسياري برخوردار است و نكات بالا موارد اندكي از فعاليت‌هاي اين بخش محسوب مي‌شود و البته مي‌توان موارد ديگري را نيز به آن‌ها اضافه كرد.

به طور مثال توجه بهHSE  پيمانكاران و الزام پيمانكاران به معرفي مسئول HSE جهت نظارت بر كليه فعاليت‌هاي اجرايي و اخذ مجوزهاي لازم از واحد HSE پژوهشگاه مطابق دستورالعمل HSE پيمانكاران شركت ملي نفت ايران، نظارت بر لزوم انجام بازرسي فني در طراحي پايلوت‌ها و Setup ها، برنامه‌ريزي و هماهنگي جهت اجراي مانورهاي ايمني و آتش نشاني،ریزش مواد شيميايي و نشت گازهاي سمي و همچنين سنجش واكنش در شرايط اضطراري از ديگر برنامه‌ها ما در حوزه ايمني مي‌باشد.

آقاي مهندس با ارزيابي‌هاي انجام گرفته در اين بخش نيازي به برگزاري دوره‌هاي آموزشي احساس شد؟

بله اين مهم نيز پس از بررسي‌هاي همكاران ما به صورت مناسبي انجام شد. اجراي آموزش‌هاي تخصصي براي كارشناسان HSE با عناوین: مديريت ريسك، تجزيه و تحليل رويدادها و حوادث ،شاخص های ارزيابي عملكرد HSE، برگزاري آموزش‌هاي عملياتي و تخصصي آتش نشاني براي آمادگي آتش نشانان پژوهشگاه صنعت نفت با حضوراساتيد مجرب و كارآزموده آتش نشاني و براساس استانداردهاي ملي و بين المللي در محل پژوهشگاه (1188 نفر ساعت آموزش عملیاتی) مواردي است كه پس از نیازسنجی كارشناسان اين واحد براي كاركنان مرتبط برگزار شد.ضمنا دوره های آشنایی با عوامل زیان آور محیط کار ، واکنش در شرایط اضطراری، ایمنی و آتش نشانی برای کارکنان پژوهشگاه در حال برنامه ریزی و اجرا می باشد.

با توجه به اهميت مقوله محيط زيست و چالش هايي كه امروزه با آن ها روبرو هستيم در اين خصوص چه اقداماتي در پژوهشگاه صورت پذيرفته است؟

پژوهشگاه صنعت نفت بعنوان يكي از سازمان‌هاي پيشرو در اين خصوص و با توجه به ماهيت فرآيندهاي جاري آن درصدد ايجاد فعاليت‌ها و فرآيندهايي با كمترين آسيب به محيط زيست مي‌باشد از اين رو مواردي نظير برنامه ريزي و اجراي راهنماي مديريت پسماند در كليه مراحل ذخيره، جداسازي، انتقال، بازيافت و امحاء، گزارش آماري ميزان پسماندهاي توليدي در طبقه‌بندي‌هاي؛ پسماند شهري، شيميايي، عفوني و ويژه، پايش سالانه آلاينده‌هاي خروجي واحدها و موتورخانه توسط پژوهشكده محيط زيست و بيوتكنولوژي و انجام برنامه ريزي هاي لازم و تدوين دستورالعمل مديريت مصرف انرژي در حال پيگيري و اجرا مي‌باشد.

همچنين ارزيابي ريسك جنبه هاي زيست محيطي پروژه هاي پژوهشي و خدمات آزمايشگاهي، بازيافت حلال‌هاي مصرفي در آزمايشگاه‌ها، تصفيه فاضلاب‌هاي بهداشتي و شيميايي در تصفيه‌خانه پژوهشگاه و به روزرساني ناوگان حمل و نقل پژوهشگاه و رعايت الزامات معاينه فني خودروها از ديگر فعاليت‌هاي مهمي‌است كه پژوهشگاه در زمينه‌هاي مرتبط با محيط زيست انجام مي‌دهد.

و سخن آخر

در پایان ضمن تشکر از توجه و صرف زمان شما در انجام این مصاحبه، خاطر نشان مي‌سازد از آنجائي‌كه به دليل ماهيت كاري و پژوهشي، مهم‌ترين سرمايه پژوهشگاه نيروي انساني  آن مي‌باشد، آقاي دكتر كاتوزيان، رييس پژوهشگاه همواره برنامه‌هاي HSE را در اولويت كارهاي خود قرار داده و حمايت‌هاي همه جانبه ايشان راه‌گشاي توسعه و بهبود مستمر فعاليت‌هاي واحد HSE متناسب با پيچيدگي كاري در پژوهشگاه مي‌باشد، از اين رو رويكرد HSE در پيشگيري از بروز حوادث، صدمات جاني، خسارت هاي مالي، حفظ منابع و محيط زيست و جلوگيري از تحميل هزينه‌هاي مستقيم و غيرمستقيم ناشي از موارد ذكر شده و در نهايت ارتقاء بهره‌وري را مي‌توان از مصاديق تحقق و پيشبرد اهداف اقتصاد مقاومتي در كشور دانست.